Szkoła Podstawowa we Wręczy

Z kart historii naszej szkoły

Wręcza jest niewielką miejscowością liczącą około 120 mieszkańców. Leży na terenie gminy Mszczonów w województwie mazowieckim. Została założona przez Andrzeja Wręckiego zwanego "Jedynakiem".

Szkołę w tej miejscowości założono w 1867 roku na podstawie ukazu Carskiej Komisji Ziemskiej z dnia 27 kwietnia 1867 roku. Dzięki staraniom miejscowego dziedzica Dzięgielewskiego i wójta gminy Garlińskiego, zajęcia rozpoczęły się w budynku włościanina Mamińskiergo i odbywały się do 1915 roku, tj. do czasu, kiedy na terenie majątku rozpoczęły się działania bojowe I Wojny Światowej. Wojsko rosyjskie zarekwirowało wtedy budynek dla własnych potrzeb, a później spaliło go wraz z inwentarzem.

Na przestrzeni lat 1917-1918 nauka odbywała się w pomieszczeniach utrzymywanych przez władze oświatowe. Pod koniec 1919 roku zarekwirowano na rzecz szkoły 4 pokoje w pałacu, który był własnością hrabiny Marii Chrapowickiej. Hrabina czyniła usilne starania, aby uwolnić swoje posiadłości, na skutek tego szkoła w pałacu funkcjonowała 1921 roku, po czym została przeniesiona do wsi Grabce Towarzystwo - do budynku Feliksa Wilka. Jeszcze w tym samym roku 1922 znów przeniesiono nauczanie do miejscowego pałacu i jednocześnie otwarto drugą klasę we wsi Grabce Towarzystwo. Inspektor szkolny w Grodzisku Mazowieckim pismem z dnia 22 lutego 1922 roku Nr 537/22 połączył obie klasy w jedną całość i podniósł tym samym szkołę we Wręczy do stopnia szkoły dwuklasowej. Zajęcia, które odbywały się w dwóch miejscach, niekorzystnie wpłynęły na efekty pracy dydaktycznej, więc 1923 roku, za zgodą kierownika Stanisława Lurańca, nauka została przeniesiona do budynku przyległego pałacowi. Nowy lokal nie nadawał się na klasę szkolną.

1 października nastąpiła zmiana na stanowisku kierowniczym. Stanisława Lurańca na krótko zastąpiła Jadwiga Boszkówna, która jednak nie potrafiła porozumieć się z miejscową ludnością, więc od 1927 roku jej miejsce zajął Józef Wierzba, który zaangażował się w pracę z dziećmi.

2 września 1928 roku szkołę podniesiono do rangi trzyklasowej, a salę dla trzeciej klasy wynajęto we wsi Olszówka u Władysława Puchały. Po dwóch latach szkoła we Wręczy była już siedmioklasową, wtedy zaczęto myśleć o budowie stałego budynku szkolnego. Niestety nie całemu społeczeństwu na tym zależało. Po wielu awanturach w 1932 roku szkołę umieszczono w jednym budynku we wsi Wręcza A u Konstantego Kina. 14 października 1933 roku powstało Koło Towarzystwa Popierania Budowy Publicznej Szkoły Powszechnej. W związku z tym wydarzeniem rozpoczęto starania prowadzenia działań w celu gromadzenia funduszy na budowę. Były to: zabawy taneczne, loterie fantowe, przedstawienia teatrzyków dziecięcych pod kierunkiem Józefa Wierzby itp. Fundusz na rozpoczęcie budowy szkoły uzyskano z dobrowolnego opodatkowania się ludności na ten cel. W 1935 roku zaczęły powstawać fundamenty. W tym czasie nowym kierownikiem szkoły został Aleksander Gierczak - niezwykle czynny działacz społeczny. Założył organizację uczniowską - SKO, czynnie działał w organizacjach wiejskich. Pragnął wprowadzać do wsi pocztę i telegraf. z jego inicjatywy została wybudowana remiza strażacka i droga z Olszówki do Korytowa.

Roboty przy budowie szkoły za kierownictwa Aleksandra Gierczaka, mimo kłopotów finansowych, postępowały bardzo szybko. W 1936 roku zostały postawione mury, a w 1937 pokryto je blachą. Wójt gminy nie zamierzał finansować szkoły we Wręczy, więc Aleksander Gierczak z własnej kieszeni zapłacił za odnowienie starego i zakup nowego sprzętu szkolnego oraz za zainstalowanie dzwonka elektrycznego. Organizował imprezy dochodowe, z których dochód przeznaczono na cele szkolne. 6 września 1939 roku lekcje rozpoczęły się w nowym budynku szkolnym.

Radość nie trwała długo, gdyż nad wręcką szkołą zawisła czarna chmura okupacji hitlerowskiej: zlikwidowano przedmioty przypominające o polskości oraz zwolniono nauczycielki mężatki, a na ich miejsce zatrudniono "wysiedlonych z zachodu". Niemcy narzucili na szkoły różnego rodzaju prace społeczne na rzecz III Rzeszy. Wręczańscy nauczyciele byli jednak całym sercem Polakami. Organizowali tajne nauczanie historii i geografii oraz prowadzili klasę VII. 19 czerwca 1943 roku Niemcy wpadli na ślad istnienia we Wręczy tajnej organizacji wojskowej założonej przez Aleksandra Gierczaka, Władysława Zaborskiego i Józefa Kalińskiego, do której należeli i czynnie działali nauczyciele. Część nauczycieli aresztowano, a innym udało się uciec. Personel nauczycielski zmuszony był ukrywać się przed Niemcami, dlatego szkoła została zamknięta. Nauczyciele ci powrócili dopiero do pracy po wyzwoleniu. Z dniem 1 września 1945 roku szkoła we Wręczy posiadała siedem klas. Nauczali w niej: Aleksander Gierczak - kierownik szkoły, Jadwiga Mikołajczyk, Czesława Pleszowa i Irena Siębarowa.

Po wyzwoleniu i doprowadzeniu budynku do użyteczności, rozpoczęto działalność oświatową nie tylko w zakresie zdobywania wiedzy przez dzieci objęte obowiązkiem szkolnym, ale również prowadzono zajęcia dla młodzieży starszej i dorosłych np. kursy dla analfabetów. W 1947 roku uruchomione zostały kursy rolniczo-wojskowe, na których wykładali miejscowi nauczyciele, angażując się jednocześnie w życie społeczne wsi. Bardzo ważnym wydarzeniem dla mieszkańców wsi oraz szkoły było przeprowadzenie elektryfikacji i radiofonizacji wsi i szkoły. Światło zabłysnęło we Wręczy w 1956 roku.

Od 1957 roku na terenie szkoły działały następujące organizacje: Samorząd uczniowski ( w tym sekcje: kółko fizyczne i matematyczne), Szkolne Koło Polskiego Czerwonego Krzyża, Związek Harcerstwa Polskiego, Szkolna Kasa Oszczędności, Koło Przyjaciół Zwierzyny. W 1959 roku nastąpiła zmiana kadry. Na miejsce Aleksandra Gierczaka i jego żony zostali zatrudnieni Zofia Pękala i Jan Pękala, który objął stanowisko kierownika szkoły. Z organizacji działających wtedy na terenie szkoły wyróżniał się Szkolny Klub Sportowy. Dzieci uczestniczyły we wszystkich możliwych rozgrywkach i zajmowały czołowe miejsca np. w 1960 roku w Mszczonowskiej Spartakiadzie Sportowej w skokach wzwyż i w dal, biegach i rzutach, w 1961 roku powiatowych mistrzostwach gry w warcaby w Józefinie, w 1963 roku w rozgrywkach warcabowych oraz w piłce ręcznej i siatkowej, 22 czerwca 1963 roku w finale Powiatowych Rozgrywek Szkół Wiejskich w Korytowie, szkoła we Wręczy zwyciężyła pokonując Wiskitki 12:0.

W sierpniu 1965 roku miejsce Jana Pękali zajął Ireneusz Pruszkowski. Kierownik oraz kadra nauczycielska duży nacisk kładli na wychowanie dzieci. Pracę wychowawczą szkoły w tym okresie wspierała w ogromnej mierze działalność organizacji uczniowskich, a zwłaszcza ZHP działające pod kierunkiem Zofii Pruszkowskiej.

Na początku lat 70-tych otwarta została do Wręczy linia autobusowa. Najpierw autobus kursował dwa razy w tygodniu, a później odbywał dwa kursy dziennie. W 1972 roku stanowisko dyrektora zajęła Halina Sowa, która dołożyła wiele starań do ulepszenia warunków pracy i nauki. Z jej inicjatywy przeprowadzono modernizację ogrzewania (z węglowego na elektryczne). W tym czasie prowadzono starania o budowę drogi asfaltowej przez wieś Wręcza, które zaowocowały w 1979 roku nową drogą. W związku z tym wydłużono trasę komunikacji PKS aż do szkoły.

Od 1975 roku wprowadzono dla dzieci sześcioletnich obowiązek uczęszczania do tzw. klasy zerowej. Klasa zerowa spełniała bardzo ważne zadanie w placówkach wiejskich. Dzieci należące do obwodu szkolnego pochodziły z różnych środowisk rodzinnych. Niektóre z nich były z rodzin zaniedbanych środowiskowo i nie potrafiły nawiązać kontaktu z rówieśnikami i osobami dorosłymi. Zerówki wyrównywały pewne braki zapewniając tym samym równiejszy start w klasie pierwszej i w miarę normalne funkcjonowanie.

Od 1973 roku warunki pracy w szkole pogorszyły się. Przyczyną było wprowadzenie klas łączonych. które nastąpiło w oparciu o ustawę, która mówiła, ze klasy łączy się, gdy w dwóch sąsiednich klasach liczba dzieci nie przekracza 25 osób. W 1982 roku szkołę dotknęły kłopoty kadrowe. Przyjęto do pracy nowych nauczycieli, w większości bez wyższego wykształcenia. Byli to: Jadwiga Grzeczyńska, Grażyna Adamiak, Grażyna Bodecka, Ewa Zagajczyk i Andrzej Zagajewski.

1 września 1984 roku mgr Halina Sowa została Inspektorem Oświaty i Wychowania w Radziejowicach, a funkcję dyrektora szkoły objął Andrzej Zagajewski. Kadra nauczycielska liczyła wtedy 11 osób. Wiosną 1988 roku, po usilnych staraniach dyrektora, przystąpiono do rozbudowy szkoły. W związku z tym zajęcia nie mogły odbywać się w budynku szkoły. Jako sale lekcyjne przez dwa ostatnie miesiące roku szkolnego 1987/88 służyły pomieszczenia remizy Ochotniczej Straży Pożarnej we Wręczy. Po wielu trudnych zmaganiach inauguracja roku szkolnego 1988/89 odbyła się w wyremontowanym budynku szkoły. Nowa część została oddana do użytku w lutym 1992 roku. Dobudowano trzy sale lekcyjne, kuchnię, salę rekreacyjną, kotłownię, harcówkę, sanitariaty, szatnie oraz wykonano instalację wodno-kanalizacyjną, centralnego ogrzewania i elektryczną.