Szkoła Podstawowa we Wręczy

1 rok

• w ciągu dnia, przed snem, nocą - intensywne ssanie kciuka oraz innych przedmiotów;
• kołysanie przed snem, przekręcanie głowy z jednej strony na drugą;
• płacz;
• czasami: przypadkowe rozmazywanie stolca, dotykanie genitaliów, elementy masturbacji;

18 miesięcy

• nadal występuje: ssanie kciuka nawet przez kilka godzin dziennie albo przez całą noc (ewentualnie tylko przed zaśnięciem);
• czasami: kołysanie przed snem, trzęsienie łóżkiem i przekręcanie głowy;
• rzadko – przypadkowe rozmazywanie stolca;
• co nowego: przesuwanie mebli, wyciąganie rzeczy z szuflad/ szafek/ szaf, napady wściekłości, rozrywanie książek/ gazet;

21 miesięcy

• co nowego: bieganie nago po mieszkaniu, niszczenie pościeli;

2 lata

• rzadko: ssanie kciuka w ciągu dnia, rozmazywanie stolca;
• czasami: kołysanie przed snem, trzęsienie łóżkiem i przekręcanie głowy;
• co nowego: podskakiwanie na łóżku, walenie lub gwałtowne turlanie głową, miliony żądań przed snem;
• dwulatek rzadziej rozładowuje napięcia. Pozostawiony sam w pokoju woli powyciągać wszystko z szuflad i szafek niż np. płakać;

2 i pół roku

• rzadko: ssanie kciuka za dnia, masturbacja;
• czasami: ssanie kciuka wraz z innymi przedmiotami w nocy, kołysanie się, uderzanie w coś głową;
• co nowego: możliwe wystąpienie jąkania, darcie tapet, odrapywanie tynku, niszczenie przedmiotów, robienie bałaganu w pokoju, nagłe i agresywne ataki wściekłości;

3 lata

• nadal występuje: ssanie kciuka nocą i okazjonalnie w ciągu dnia;
• rzadziej rozładowuje napięcia;
• co nowego: może spacerować po domu w nocy;

3 i pół roku

• nadal występuje: ssanie kciuka nocą wraz z innymi przedmiotami; w ciągu dnia dziecko może ssać tylko palec;
• co nowego: plucie, silne jąkanie się, dłubanie w nosie, obgryzanie paznokci, płaczliwość, potykanie się i przewracanie, drżenie rąk;

4 lata

• nadal występuje: ssanie kciuka, ale tylko podczas snu; obgryzanie paznokci, dłubanie w nosie;
• co nowego: lęki i koszmary nocne, kopanie, uciekanie, robienie min, przechwalanie się, używanie brzydkich słów; dodatkowo może występować potrzeba oddania moczu w chwilach podniecenia emocjonalnego;
• w wyniku silnego stresu mogą występować bóle brzucha, wymioty;

5 lat

• nadal występuje: ssanie kciuka przed snem lub w wyniku przemęczenia, dłubanie w nosie, obgryzanie paznokci;
• co nowego: głośne wciąganie powietrza nosem, mruganie oczami, chrząkanie, kaszel, potrząsanie głową;

5 i pół roku

• nadal występuje: dłubanie w nosie, obgryzanie paznokci, kaszel przypominający tik, jąkanie;
• rzadko: ssanie kciuka przed snem;
• co nowego: pokazywanie języka;

6 lat

• nadal występuje: robienie min, kaszel, chrząkanie, obgryzanie paznokci, jąkanie, pokazywanie języka, plucie, ssanie kciuka; mogą wrócić napady wściekłości;
• ogólny niepokój;
• co nowego: niezdarność, bujanie się na krześle, dziecko kołysząc nogami kopie od spodu stół, ciężki oddech w chwilach ekscytacji;

7 lat

• rzadko: mruganie oczami, robienie min, obgryzanie paznokci, jąkanie, ssanie kciuka;
• co nowego: bóle i zawroty głowy, niekontrolowane ruchy faliste ciała;

8 lat

• rzadko: mruganie oczami, ssanie kciuka, bóle brzucha, obgryzanie paznokci;
• co nowego: płacz ze zmęczenia, „wyłamywanie” i „strzelanie” z palców; dziecko, gdy usłyszy polecenie, którego nie chce wykonać może się krzywić lub odczuwać potrzebę oddania moczu;

9 lat

• nadal występują: zawroty głowy;
• co nowego: mamrotanie i pojękiwanie, odrywanie guzików, przeczesywanie włosów dłońmi, tupanie;
• dziecko może upuścić i stłuc jakieś przedmioty, a potem samo siebie za to obwinić.