Menu

Dane kontaktowe

Szkoła Podstawowa we Wręczy

ul. Szkolna 50
96-300 Żyrardów

tel./fax: +48 46 857 53 50

e-mail: spwrecza@mszczonow.pl

Jak rozwija się mowa dziecka

OKRES MELODII – do 1 roku życia

W tym okresie dziecko porozumiewa się za pomocą krzyku, głuży, gaworzy, zaczyna reagować na mowę, a nawet ją rozumieć. Nawet dzieci z głuchota i głębokim niedosłuchem przechodzą przez okres krzyku i głużenia, dopiero potem, jeśli nie uzyskają fachowej pomocy milkną.

OKRES WYRAZU – od 1 do 2 roku życia

W pierwszych słowach występują głównie samogłoski : a, u, i, e oraz spółgłoski p, b, m, t, d, n, ś, ć. Pojawiają się onomatopeje: muu, hau-hau.

W wieku 14-15 miesięcy dziecko zaczyna wypowiadać więcej pojedynczych słów. Związane jest to z rozwojem motorycznym, a w ślad za tym rozwojem jego uwagi, spostrzegawczości, pamięci. Dziecko zaczyna chodzić i intensywnie poznawać świat, zaczyna nazywać interesujące go przedmioty. Należy pamiętać, że u dziecka rozwijającego się w sposób typowy słownik bierny, tzn. rozumienie słów jest znacznie bogatszy niż słownik czynny tzn. mówienie, nazywanie.

OKRES ZDANIA – od 2 do 3 roku życia

Między 2 a 3 rokiem życia następuje rozkwit mowy. Dziecko zaczyna rozumieć mowę (wypowiedzi, a nie tylko pojedyncze słowa) rodziców, dotyczącą najbliższego środowiska, interesujących je przedmiotów i zdarzeń. Pierwsze zdania są dwuklasowe - dwuwyrazowe i twierdzące, potem pojawiają się pytania i zdania rozkazujące. Dziecko używa przede wszystkim rzeczowników. Czasowniki pojawiaja się później i początkowo używane są w formie bezokolicznika.

Dziecko nie potrafi jeszcze poprawnie wymówić wszystkich głosek- głoski trudne zastępowane są łatwiejszymi.

Mowa dziecka w tym okresie staje się zrozumiała nie tylko dla osób z najbliższego otoczenia, ale i dla osób obcych.

Okres ten jest przełomowy w rozwoju mowy, dziecko przyswaja najwięcej nowych słów. Dalsza lata przynoszą doskonalenie umiejętności językowych.

OKRES SWOISTEJ MOWY DZIECIĘCEJ – od 3 do 7 roku życia

Dziecko trzyletnie potrafi się porozumiewać z otoczeniem, mowa jego jest ukształtowana, ale nie jest pozbawiona błędów. U czterolatków nadal występują zniekształcenia głosek ale w nieco mniejszym stopniu. Dziecko używa wielu neologizmów językowych – tworzy nowe wyrazy wg znanych sobie zasad gramatycznych, np szminetka – szminka, pani kupowanka – sprzedawczyni.

Dziecko trzyletnie powinno już wymawiać wszystkie samogłoski ustne (a,o,e,u,y,i) i nosowe (ą,ę) oraz spółgłoski : p, b, m, f, w, ś, ż, ć, dź, ń, k, g, h, t, d, n, l, ł, j. Pojawiają się także głoski : s, z, c, dz.

W mowie potocznej często dziecko zastępuje głoski dla niego trudne przez łatwiejsze odpowiedniki.

Dziecko czteroletnie doskonali zdobyte umiejętności, zadaje bardzo dużo pytań, używa coraz bardziej złożonych zdań i potrafi opowiadać o wydarzeniach z bliskiej przeszłości.

W sferze artykulacji: utrwalają się głoski s, z, c, dz . głoski sz, ż, cz, dż mogą być zastępowane przez s, z, c, dz (jest to tzw.seplenienie fizjologiczne). Czasami pojawia się głoska r, choć jej brak nie powinien jeszcze niepokoić.

Może pojawić się tzw. hiperpoprawność np. zamiast: cukierek – czukierek

Dziecko pięcioletnie posługuje się pełnymi zdaniami , poprawnymi gramatycznie i zrozumiałymi dla otoczenia. Pięciolatek potrafi opowiadać długie historie i rozmawiać o swoich uczuciach. Umie definiować przedmioty za pomocą ich funkcji.

W sferze artykulacji: potrafi powtórzyć sz, ż, cz, dż choć w mowie potocznej może jeszcze pojawiać się seplenienie. Głoska r często jest wymawiana lub zastępowana przez l np. rower- lowel (jeśli r zastępowane jest przez głoskę j jest to nieprawidłowe i wskazuje na trudności z pionizacją języka)

Dziecko sześcioletnie buduje zdania złożone, umie przytoczyć historyjkę składającą się z kilku części. Lubi i rozumie żarty i gry słowne.

W sferze artykulacji:potrafi prawidłowo wypowiadać wszystkie głoski, doskonali wymowę trudnych zbitek głoskowych np. str, pstr. Doskonali różnicowanie głosek sz, ż,cz,dż oraz s, z, c, dz np. cukiereczek, znaczek, córeczka.

Dziecko uczy się świata poprzez obserwację i naśladowanie dorosłych.

Automatycznie powiela więc błędy językowe rodziców, przejmuje ich słownictwo, akcent czy intonację.

W obecności dziecka rodzice powinni więc mówić wyraźnie, nie za szybko i konstruować poprawne gramatycznie zdania.

Rodzice często też sami nieświadomie zniechęcają dziecko do mówienia… Nieustannie przyciszają je albo nie okazują cierpliwości, gdy chce coś powiedzieć., a swój wkład w rozwój mowy dziecka rozumieją jako poprawianie błędów językowych, podczas gdy to powinien być jak najczęstszy kontakt słowny poprzez rozmowy, tłumaczenie świata, opowiadanie bajek, czytanie książeczek, itp. Oczywiście zaburzenie rozwoju mowy nie zawsze będzie efektem braku prawidłowych wzorców czy zaniedbania ze strony rodziców. Często ma ono podłoże biologiczne i wynika z choroby.

Kiedy udać się z dzieckiem do logopedy?

Każde dziecko rozwija się w swoim własnym tempie, w związku z tym drobne odstępstwa od normy np. maksymalnie 6-miesieczne opóźnienie w przechodzeniu do następnego etapu w rozwoju mowy nie są jeszcze powodem do paniki. Jeśli jednak jest coś, co rodzica szczególnie niepokoi, zamiast się zamartwiać i najlepiej od razu udać się z dzieckiem do specjalisty – logopedy.

Co jest wskazaniem do wizyty u logopedy?

  • Jeśli niemowlę nie odwraca głowy w stronę źródła dźwięku – może to oznaczać, że ma problemy ze słuchem.
  • Jeśli niemowlę pomimo ukończonego 6. miesiąca życia nie głuży albo głużyło, ale nie gaworzy.
  • Jeśli do 1. roku życia dziecko nie wykonuje prostych gestów, takich jak: „pa-pa” czy „brawo”.
  • Jeśli do 12 maksymalnie 15 miesiąca życia dziecko nie zaczęło wypowiadać pierwszych prostych słów, takich jak: „mama”, „tata”, „baba” czy „lala”.
  • Jeśli do 12 maksymalnie 14 miesiąca życia nie dziecko wskazuje palcem na przedmioty czy elementy w książeczce.
  • Jeśli na przełomie 1-2 roku życia dziecko nie reaguje na imię i nie wykonuje prostych poleceń.
  • Jeśli dziecko często ma otwartą buzię i nie oddycha przez nos (pomimo braku infekcji).
  • Jeśli dziecko nadmiernie się ślini.
  • Jeśli dziecko w wieku 2 lat nie wypowiada jeszcze pierwszych prostych zdań, typu: „mama daj”, „mama pić”.
  • Jeśli 2-3 latek nie wykazuje chęci komunikowania się, nie wzbogaca słownictwa, nie odpowiada na pytania, nie nazywa przedmiotów.
  • Jeśli 3-latek mówi niewyraźnie, nie tworzy rozbudowanych zdań – składających się z trzech- czterech wyrazów.
  • Jeśli dziecko sepleni i źle wymawia poszczególne głoski – zamiast „b” mówi „p”, zamiast „d” mówi „t” itd.

Autor: Ewa Baczyńska - logopeda 

 

Banery

Odnośniki

Informacje kontaktowe

Kontakt do Szkoły Podstawowej we Wręczy

Dane teleadresowe

Szkoła Podstawowa we Wręczy, ul. Szkolna 50, 96-300 Żyrardów
województwo mazowieckie, powiat żyrardowski, gmina Mszczonów

Dane kontaktowe

[obiekt mapy] Mapa dojazdu - Szkoła Podstawowa we Wręczy